GLAST son hızla geliyor!

Görevinin yaklaşık 40. Gününde olan GLAST(Gamma Ray Large Area Space Telescope) daha şimdiden 12 tane gama ışını patlaması gözlemeyi başardı. GLAST üzerindeki GBM(Glast Burst Monitor) ile gözlenen patlamalar görevin geleceği hakkında herkesi şimdiden heveslendirmiş durumda.

GLAST projesinden sorumlu görevililer alınan görüntülerle teleskobun ince ayarlarını yapıyorlar. Yeryüzündeki ve GLAST üzerindeki yazılım ayarlarını son haline getirmeye çalışan ekip toplanan ilk verilerin heyecan verici olduğunu belirtiyolar.

GLAST şu ana kadar tekil bir gözlem aracından alınacak en büyük aralıkta, bir kaç bin eV(electron volt)'den başlayarak yüz milyarlarca eV'a kadar güçlü gama ışını patlamalarını gözleyecek. Patlamalar gözlenerek bu olağanüstü ve gizemli olayların ardındaki sır perdesi aralanmaya çalışılacak.

GBM'in 23 Temmuz'da keşfettiği patlama araç üzerindeki 14 dedektörün her biri tarafından gözlenebildi (Büyük hali için tıklayınız)

GBM ekibinin öncelikli hedeflerinden biri, bulunan patlamaların yerinin diğer bağımsız uydulardan biri olan Swift’den gelen verilerle karşılaştırarak doğruluğunu saptamak. GBM bütün gökyüzünü tarayabiliyorken, gama ışını patlamalarını gözleyen diğer uydu Swift bir kısmını gözleyebiliyor. Buna rağmen GBM’in bulduğu 12 patlamanın dördünü Swift doğrulamış durumda. Bu konu çok önemli, zira GBM bir patlama keşfettiğinde gerçek zamanlı verileri hemen yeryüzündeki ve uzaydaki diğer gözlem araçlarına gönderecek. Bunlar arasında GLAST’ın temel araçlarından olan LAT da bulunuyor. Gama ışını patlamaları kısa sürede yok olduklarından verilerin doğruluğu ve hızı çok önemli bir kriter. Bütün hazırlıklar tamamlandıktan sonra yakalanan her patlamaya ilişkin veriler olay anından saniyeler sonra tüm dünyaya gönderilecek.

Son gelişmelere bakıldığında GLAST bizi çok heyecanlandıracağa benziyor. GLAST’ın aktif olmasıyla paralel olarak çalışmaya başlayacak Global Telescope Network ile amatörler bu çalışmalara destek verebilirler. Konu ile ilgili Gökbilim Dergisi’nde yazdığım makale için tıklayınız.