2013 yılının başı itibariyle GökGünce'nin Tumblr blogunda düzenli olarak 'Bilim Tarihinde Bugün' başlığı altında o güne dair önemli olayları kısaca paylaşıyorum. Bütün bir yıl boyunca sürdürmeyi planladığım bu projenin bugünkü ayağında Galileo'nun Jupiter'in uydularını ilk gözlemi vardı. Bu vesileyle buradan da bu yazı dizisinin duyurusunu yapayım. Tumblr'daki yazı ve görselleri aşağıda da paylaşıyorum:
Bilim tarihinde bugün (7 Ocak):
Bilim tarihindeki en önemli köşetaşlarından birisi, Galileo’nun
Jupiter’i ve çevresindeki uyduları ilk gözlemi.. 1609 yılının sonlarında
Ay gözlemlerini tamamlayan Galileo 7 Ocak 1610’da teleskobunu Jupiter’e
yönlendirdi ve gördüğü görüntüyü, Jupiter ve hemen yakınında gezegenin
ekvator düzleminde sıralanmış üç ‘küçük yıldız’, günlüğüne kaydetti. Bir
sonraki gece aynı gözlemi tekrarladığında Jupiter’in o dönemki ‘tersine
hareketi’(doğudan batıya) sebebiyle yıldızları doğusunda kalmış bir
şekilde gözlemeyi beklerken aynı yıldızlar bu sefer de batısında
bulunuyordu! Yani Jupiter beklenenin tersine hareket ediyordu! Birkaç
gün devam eden gözlemlerde üstelik bu yıldızların sayısı 4’e çıkmıştı!
Galileo 15 Ocak’ta nihayet problemi çözmüştü; gördüğü bu yıldızlar
arkaplanda birer ‘sabit yıldız’ değil Jupiter’in etrafında dolanan
uydulardı! Bu keşfini aynı yılın Mart aynın ortalarında yayınladığı Sidereus Nuncius
kitabında duyurdu.. Bu da, o dönemki Avrupa kozmografya düşüncesine
hakim olan Dünya merkezli evren modelini ciddi anlamda sarsan bir keşif
oldu..