19 Mayıs 2008 Pazartesi

Başka Bir Güneş'ten Alevler

NASA'nın Swift uydusu Güneş'ten çok daha uzakta, başka bir yıldızdan kaynaklanan ve şu ana kadar görülmüş en şiddetli alev fışkırmasını yakaladı. Yapılan açıklamaya göre alev fışkırmasının büyüklüğü Güneş'teki bildiğimiz fışkırmalardan binlerce kat daha şiddetli ve Güneş'imizden geldiği takdirde Dünya'daki yaşamı kurutabilecek güçte.

Swift uydusu NASA tarafından gama-ışını patlamaları araştırmalarında kullanılmak üzere uzaya gönderilmişti fakat bu sefer algıladığı olay bir alev fışkırmasıydı. Fışkırmanın kaynağı EV Lacertae adlı, bize 16 ışık yılı kadar uzaklıkta sıradan bir kırmızı cüce. Yıldız Güneş'in yüzde biri kadar parlak ve sadece üçte biri kütleye sahip. Bize çok yakın bir yıldız olmasına rağmen çıplak gözle gözlenemiyor, çünkü 10.kadirden bir parlaklığa sahip.

EV Lacertae'nin davranışlarını bilim adamları yaramaz bir çocuğun sık sık aksilik yapmasına benzetiyorlar. Bir kaç milyon yaşında olan genç yıldız bunun öncesinde de şiddetli fışkırmalarıyla tanınıyordu. Kendi etrafında çok yüksek hızlarda dönen yıldızın çevresinde Güneş'in manyetik alanının 100 katı kadar fazla bir manetik alan bulunuyor. Bu manyetik alan da yıldızın asi davranışlarının en önemli nedeni. Yıldızların genç dönemlerinde bu şekilde davrandıkları biliniyor ve bu olay incelenerek Güneş'in erken dönemlerindeki hali hakkında bir çok bilgiye ulaşılacak.

NASA Goddard Uzay Uçuş merkezindeki yetkililer patlamanın parlaklığının çok yüksek olduğunu ve böylece Swift'in uzun süre boyunca X-ışını gözlemi yapabildiğini bildirdiler. Yıldız 8 saat boyunca çok parlak x-ışınları yayınladı.

Fışkırmayı ilk olarak 25 Nisan 2008'de NASA'nın Rüzgar uydusunda Rus yapımı Konus aletleri keşfetti. Keşfin 2 dakika ardından Swift ışımayı yakaladı ve kendini EV Lacartae'ya yönlendirdi. Işıma o kadar güçlüydü ki Swift bir süre sonra kendisini güvenlik nedenlerinden dolayı kapatmak zorunda kaldı.

Fışkırmalar elektromanyetik tayfta ışıma yapıyorlar fakat çok güçlü olduklarından dolayı ancak çok güçlü ışınları gözleyebilen gözlem aletleriyle incelenebiliyorlar. Gama ışını patlamalarını incelemek üzere görevlendirilen Swift bu şekilde yüksek enerjili yıldızlardan kaynaklanan alev fışkırmalarını incelemek için de kullanılıyor.

Kaynak : NASA Goddar Space Flight Center

0 yorum:

Paylaş!

 

Copyright © 2010 Gök Günce | Blogger Templates by Splashy Templates | Free PSD Design by Amuki